Gạo hữu cơ là sản phẩm của cây lúa được trồng theo phương pháp tự nhiên, sử dụng phân bón hữu cơ, vi sinh, không sử dụng thuốc trừ sâu. Cây lúa được trồng tập trung theo từng vùng quy hoạch sản xuất để giảm thiểu sâu bệnh gây hại. Sản phẩm gạo hữu cơ ngày càng được thị trường ưa chuộng.

1. Giống

Bà con cần lựa chọn các giống lúa có năng suất, chất lượng tốt, mua ở các cơ sở bán giống tin cậy như Trung tâm giống cây trồng, vật nuôi,Trạm giống tại các huyện.

- Các giống lúa lai như: Nhị ưu 838; Nhị ưu 89; Nhị ưu 89; Thái Xuyên 111; Phúc Thái 168; TH 3 - 4, Thụy hương 308, Việt lại 20, Nghi hương 305, CP134….

- Các giống lúa thuần chất lượng như: Hương chiêm; Thiên ưu 8; Bắc thơm số 7; ĐS1; J01; J02; Séng cù; HD11; HT1; Dự hương 8, T10, DQ11; Nếp 87; Nếp thơm...

2. Làm mạ, ngâm ủ, gieo, chăm sóc mạ:

- Thời vụ: Vụ Xuân gieo ngày 09/1 - 25/2 gieo mạ dày xúc hoặc mạ sân cấy tuổi mạ 3 - 3,5 lá (gieo mạ dược cấy tuổi mạ 4,0 - 4,5 lá);  Vụ mùa gieo ngày 01 - 20/6 Sau khi gieo phải giữ luống mạ đủ ẩm (Theo khung lịch thời vụ của từng địa phương ban hành).

- Lượng giống: 1,5 - 2 kg/sào.

- Cày bừa kỹ, sạch cỏ dại, bùn nhuyễn. Lên luống mạ hình mui luyện rộng 1,2 - 1,4 m. Bón lót 300 kg phân chuồng, 15 kg lân /1 sào mạ (360 m²).

-  Giống lúa phơi dưới nắng nhẹ 2 - 3 giờ, ngâm giống 30 - 36 giờ,  nếu giống liền vụ thì ngâm 48-60h, cứ 12 giờ thay nước rửa chua 1 lần, khi hạt đã lo nước vớt giống, đãi sạch nước chua, ủ nứt nanh rễ ra đều, mầm dài bằng 1/3 hạt thóc đem gieo.

* Lưu ý: Gieo mạ đều tay, gieo đi gieo lại 2 - 3 lượt, gieo xong vỗ nhẹ cho mầm chìm trong bùn ½ -2/3 hạt để mầm lên khỏe và mập, lượng mầm mạ 1,2 - 1,5kg gieo trong diện tích 8 - 10 m² .

3. Làm đất cấy: Cần cày lật đất sớm rồi để đất ngập trong nước. Sau đó cày bừa kỹ, nhuyển bùn và sạch cỏ dại; mức nước khi cấy vừa phải.

4. Kỹ thuật gieo, cấy lúa

- Mật độ cấy: Cấy trong khoảng từ 45 - 50 khóm/m² cấy 2 - 3 dảnh/khóm;

- Kỹ thuật cấy: Mạ xúc đến đâu cấy đến đó, không để mạ qua đêm trên ruộng cấy; cấy nông tay (cấy ngửa tay). Nếu có điều kiện nên cấy thành băng và cấy thẳng hàng;

5. Bón phân

Chỉ sử dụng phân hữu cơ và khoáng thiên nhiên; các loại phân chuồng cần xử lý phù hợp; sử dụng các biện pháp tự nhiên và sinh học để duy trì và nâng cao độ phì của đất (các loại phân sử dụng phải được sự chấp thuận của cơ quan chứng nhận). Giới thiệu quy trình 2 loại phân bón sau.

* Quy trình bón phân theo quy trình Công ty cổ phần Hoàng Anh Agritech

*  Quy trình bón phân Quế Lâm

7. Chăm sóc

- Quản lý nước

+ Sau gieo cấy cho nước vào ruộng, mực nước xâm xấp (tráng gốc cây lúa) giúp ruộng giữ ẩm tốt huặc ngập 2 - 3cm. Quan sát ốc bươu vàng trên ruộng.

+ 7 - 10 ngày sau gieo cấy tiếp tục cho nước vào ruộng ngập 5 - 7cm.

+ 28 ngày sau gieo cấy bắt đầu tháo khô ruộng lần thứ nhất (nếu các hàng lúa lá đã giáp tán với nhau).

+ 35 - 49 ngày sau gieo cấy, giữ mực nước 5cm, (chuẩn bị bón phân đợt 3), sau khi bón phân để nước rút tự nhiên, đến khi xuống dưới mặt đất 15cm, bơm nước vào cao nhất là 5cm.

+ 80 - 85 ngày sau gieo cấy, tháo khô nước ruộng để lúa chín đều và dễ thu hoạch bằng máy gặt đập liên hợp nếu có.

 - Khử lẩn: Thường xuyên khử lẩn những cây khác dạng hình và lúa cỏ, thực hiện dứt điểm 15 ngày trước khi thu hoạch.

- Quản lý dịch hại: bằng phương pháp tổng hợp IPM (nguyên tắc chính: cây lúa khỏe, bảo vệ thiên địch, thăm đồng thường xuyên, nông dân trở thành chuyên gia) nhằm quản lý dịch hại một cách thấp nhất và chỉ sử dụng thuốc sinh học để phòng trừ.

+ Cỏ dại, ốc bươu vàng : Làm đất kỹ và san bằng mặt ruộng, giữ ngập nước trong giai đoạn đầu để khống chế cỏ dại. Thu gom ốc trước khi gieo sạ, gom ốc xuống nơi trũng để bắt và kiểm soát. Làm cỏ sục bùn bằng các dụng cụ thủ công.

  + Sử dụng nấm đối kháng như nấm xanh Metarhizium anisopliae trừ rầy nâu, vôi, nấm Trichoderma, thuốc trừ bệnh sinh học được khuyến cáo phòng và trị các loại bệnh do nấm và vi khuẩn gây hại cho lúa…

+ Một số loại thuốc trừ sâu sinh học: Vineem, Dipel, Amatic.

+ Một số loại thuốc trừ bệnh sinh học: Chubeca, Ditacin 8SL.

8. Thu hoạch và bảo quản

* Thu hoạch: Thu hoạch lúa không nên trùng với thời gian thu hoạch lúa trồng thông thường. Thu hoạch khi ít nhất là 85% những hạt trên bông có màu vàng (đã chín), hầu hết các hạt ở cổ bông đã chín sáp.

* Tuốt lúa: Máy tuốt lúa và các thiết bị khác phải được làm sạch trước khi tuốt lúa. Chỉ sử dụng bao bì mới hoặc bao bì sạch. Các bao bì phải được dán nhãn đúng cách.

* Phơi thóc: Nếu phơi thóc thì phải có sân phơi riêng, không được phơi trên đường giao thông. Phương tiện sử dụng để phơi thóc phải được làm sạch, đảm bảo không gây ô nhiễm trước khi phơi. Cần tuân thủ ghi nhãn đúng cách trên bao bì đựng thóc.

* Xay xát: Cơ sở xay xát phải đáp ứng các quy định hiện hành. Các thiết bị xay xát phải được làm sạch đảm bảo. Không xay xát sản phẩm với sản phẩm thông thường vào cùng một thời điểm.

* Bảo quản: Thóc, gạo phải được bảo quản riêng rẽ, sạch và hợp vệ sinh. Phải tuân thủ quy định về bao gói/xếp dỡ, ghi nhãn và nhận biết (giống lúa, ngày thu hoạch, ngày xay xát và tình trạng hữu cơ)./.