Nhằm tạo ra sản phẩm đảm bảo chất lượng cho người tiêu dùng, mang lại giá trị kinh tế cao, mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ đang được Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai tại xã Vượng Lộc, huyện Can Lộc không chỉ mang đến các sản phẩm lúa gạo thơm ngon, có giá trị kinh tế cao, mà còn góp phần bảo vệ môi trường, hệ sinh thái đồng ruộng và sức khỏe cộng đồng.

Vụ Hè Thu 2021, thôn Hạ Vàng, xã Vượng Lộc huyện Can Lộc được Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Việt Nam  và Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh triển khai mô hình lúa sản xuất theo hướng hữu cơ trên diện tích 15ha. Để tham gia mô hình các hộ dân phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật được khuyến cáo áp dụng. Theo đó, 100% hộ tham gia mô hình phải thực hiện ủ và sử dụng phân chuồng. Mô hình cũng sử dụng phân bón hữu cơ Quế Lâm và trong quá trình chăm sóc cây lúa không sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật hóa học, chỉ sử dụng thuốc có nguồn gốc sinh học, kèm theo đó là chế độ tưới nước khoa học, phù hợp nhu cầu phát triển của cây lúa qua từng thời kỳ. Ruộng được chọn cho vùng sản xuất ở mức độ trung bình, chuyên sản xuất mỗi năm hai vụ lúa.

Trước khi bắt đầu vào vụ sản xuất 45 ngày, cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã tổ chức tập huấn hướng dẫn cho bà con quy trình ủ phân hữu cơ, quy trình kỹ thuật thâm canh lúa theo hướng hữu cơ, gieo thưa tiết kiệm giống, đồng thời cán bộ kỹ thuật sẽ trực tiếp theo dõi chỉ đạo trong suốt thời gian thực hiện mô hình.

Hội thảo mô hình sản xuất lúa hữu cơ tại xã Vượng Lộc

Gia đình bà Tôn Thị Huệ là hộ dân có 4 sào lúa nằm trong vùng quy hoạch sản xuất theo hướng hữu cơ. Theo bà Huệ, cũng diện tích này, khi còn canh tác theo phương thức truyền thống, bà con thường lạm dụng thuốc trừ cỏ, thuốc bảo vệ thực vật nên không chỉ ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm mà còn tác động trực tiếp tới sức khỏe của người sản xuất và làm biến đổi môi trường sinh thái xung quanh. Từ khi canh tác lúa hữu cơ, không còn tình trạng vỏ chai thuốc tràn lan bừa bãi tại các bờ ruộng mà thay vào đó, bà con đã ý thức tốt hơn việc chấp hành quy trình chăm sóc bằng phân hữu cơ để giúp cho cây lúa phát triển cũng như cải tạo đất.

Chính vì thế, mặc dù, quá trình sản xuất phải đối diện với nhiều khó khăn, đặc biệt là nắng hạn xảy ra trong suốt một thời gian dài. Tuy nhiên toàn bộ diện tích lúa sản xuất theo hướng hữu cơ của nông dân Vượng Lộc vẫn phát triển tốt. Qua kiểm tra và đánh giá của cơ quan chuyên môn, năng suất của mô hình đạt bình quân 2,5 tạ /sào

Ông Nguyễn Văn Thủy, Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp Hạ Vàng là người luôn bám sát đồng ruộng và có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất lúa. Ông  Thủy nhận xét: Thực tế cho thấy, khi áp dụng quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ, cây lúa được bổ sung các loại phân hữu cơ chắc khỏe và khả năng chống chịu sâu bệnh của cây lúa tốt hơn; thân cây cứng, bộ rễ nhiều, bám sâu vào đất, không bị đỗ ngã khi gặp mưa giông. Đặc biệt, khả năng chống chịu sâu bệnh của cây lúa khá tốt, nhất là bệnh khô vằn, bệnh bạc lá, bệnh đốm sọc vi khuẩn.  Bên cạnh đó, mô hình không sử dụng thuốc hóa học nên đã tiết giảm được khá nhiều chi phí sản xuất. Qua kiểm tra, bình quân 1 khóm lúa có từ 9 đến 11 bông, năng suất ước đạt gần 50 tạ/ha.

Việc triển khai mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ tại xã Vượng Lộc không chỉ mở ra triển vọng nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm mà còn góp phần thay đổi nhận thức, phương thức canh tác của người dân, góp phần thúc đẩy sản xuất bền vững, đảm bảo sản phẩm an toàn, bảo vệ môi trường, hệ sinh thái đồng ruộng, thích ứng với xu thế biến đổi khí hậu hiện nay./.